Levertumor
Tumoren van de lever en galwegen kunnen zowel goedaardig als kwaardaardig zijn.
De lever wordt ingedeeld in segmenten en de tumor kan zich uitbreiden over 1 of meerdere segmenten.
Goedaardige lever- en galwegtumoren
Goedaardige levertumoren komen niet zo vaak voor. Slechst zelden zorgen ze voor klachten, tenzij ze erg groot worden. Dan kan het leiden tot buikpijn, misselijkheid of soms een vol gevoel.
We onderschieden goedaardige vastweefseltumoren van cystische letsels.
De cystische letsels zijn gevuld met vocht. Als deze letsels klachten geven, kan via een operatie de voorwand worden verwijderd en zo worden open gemaakt. Er wordt geen leverweefsel weggenomen. Meestal kan dit via een kijkoperatie gebeuren.
De druk op omliggende organen verdwijnt zo.
Bij de goedaardige vastweefseltumoren komen vier types het meeste voor:
1. Biliair adenoom
Meestal kleine letsels die bestaan uit galwegen en fibrotisch bindweefsel
2. Hemangioom
Middelgrote letsels die bestaan uit bloedvaatjes en fibrotisch bindweefsel en meer voorkomen bij jonge vrouwen
3. Focale Nodulaire Hyperplasie (FNH)
Middelgrote letsels, vaak aan oppervlakte van de lever en bij 20% multipele letsels. Meer bij jonge vrouwen die de pil gebruiken.
4. Hepatocellulair adenoom
Middelgrote letsels, die bij 80% van de patiënten klachten geven en bij 30% bloeding of ruptuur kunnen geven. Ook relatie met pilgebruik.
Kwaadaardige lever- en galwegtumoren
We kunnen een onderscheid maken tussen twee groepen van kwaadaardige levertumor:
1. De primaire leverkanker (ontstaan in de lever)
2. Leveruitzaaïngen/metastasen (ontstaan buiten de lever)
Primaire leverkanker: kanker uitgaande van het leverweefsel of galwegen
Hieronder verstaat men de kwaadaardige tumoren ontstaan uit de cellen van het leverweefsel zelf (hepatocellulair carcinoom) of ontstaan uit cellen van de galkanaaltjes (cholangiocarcinoom). Het normaal leverweefsel wordt overwoekerd door kwaadaardige cellen, waardoor de lever na verloop van tijd niet goed mùeer functioneert. De prognose is vooral afhankelijk van het stadium of uitgebreidheid van de tumor op het moment van de diagnose, alsook van de kwaliteit van het overige leverweefsel.
A. Hepatocelluliar carcinoom (kanker van de levercellen)
Minder frekwent in de Westerse wereld. Meer voorkomend in geval van levercirrose door alcoholmisbruik of een chronische ontsteking door hepatitis B of C.
B. Cholangiocarcinoom (kanker van de galkanalen)
De kwaadaardigheid kan uitgaan van de galkanalen die in of net buiten de lever liggen. De ingrepen zijn vaak zeer uitgebreid met naast galwegen ook soms mee wegnemen van een deel van de lever.
Uitzaaïngen in de lever of levermetastasen
De meest voorkomende indicatie voor een leveroperatie is een uitzaaïng van een dikke darm kanker (colon). Omdat de poortader het bloed van uit de dikke darm door de lever voert, komt het ontstaan van levermetastasen bij colontumoren relatief frekwent voor.
Waar vroeger vrij terughoudend werd gereageerd op de behandeling van leveruitzaaïngen vormt een operatie, meestel in combinatie met chemotherapie, de enige kans op overleving.
Verschillende aspecten zijn belangrijk om een goede inschatting te maken naar mogelijkheid van een operatie, nl. algemene toestand van de patiënt, uitgebreidheid van de letsel(s) en de leverfunctie. Soms kunnen bijkomende strategieën, bv. ingreep in twee tijden (tweestapshepatectomie) toch een kans bieden. Het goed inschatten van de mogelijkheid van een operatie hangt ook af van de ervaring van de leverchirurg.
Een goed uitgevoerde, curatieve leveroperatie biedt op dit moment de beste kans op overleving voor patiënten met leveruitzaaïngen van dikke darmkanker, met een 5-jaars overleving van 45-60%.
De leveroperaties kunnen open of minimaal invasief geopereerd worden. Ook voert onze dienst ingrepen met de robot uit.
Galstenen
De galblaas is een klein zakje, gelegen aan de onderkant van de lever.
Het galvocht wordt aangemaakt in de lever en wordt, tussen de maaltijden in, opgeslagen in de galblaas. De lever produceert gemiddeld een liter galvocht per dag.
Als er eten in de maag komt, trekt de galblaas samen zodat er ongeveer 100 ml. gal naar de dunnedarm wordt afgegeven. Gal helpt vooral in de vertering van vet.
Door een onevenwicht tussen het cholesterol-gehalte en het galpigment kunnen er kristalletjes worden gevormd in de galblaas, die kunnen aangroeien tot galstenen.
Afhankelijk van de samenstelling van de galsteen spreken we van cholesterolstenen, gemengde stenen, of pigmentstenen.
Op oudere leeftijd heeft een groot deel van de mensen galstenen, maar niet iedereen krijgt er last van. Symptomatische galstenen komen het meest voor bij vrouwen rond de 40 jaar, en meer in geval van blond hair. Dus FFF: Female, Forty and Fair.
Klachten kunnen bestaan uit terugkomende abdominale koliekpijnen (hevige buikpijn die in golven komt en bewegingsdrang geeft), onsteking van de galblaas (cholecystitis), icterus (gele kleur van het gelaat in combinatie met bleke ontlasting igv stenen in de hoofdgalweg), ontsteking van de pancreas (pancreatitis) of van de hoofdgalweg (cholangitis).
Behandeling
Als galstenen zorgen voor klachten, is het best om de galblaas te verwijderen (cholecystectomie). Dit gebeurt meestal met een kijkoperatie.
Een kijkoperatie heeft als voordeel dat er kleinere sneetjes worden gemaakt zodat er na de operatie minder pijn is en activiteiten sneller hernomen kunnen worden. Ook is de kans op wondinfecties kleiner. Bij de laparoscopische techniek worden er 4 kleine sneetjes gemaakt.
De galblaas, waar de steentjes of gruis inzitten, wordt als geheel verwijderd, terwijl de galwegen zelf ter plaatse blijven.
De operatie duurt meestal 30-60 minuten en de patiënten blijven meestal 0-1 nachten.